Αριστέα Ξυλούρη – Υφαίνοντας την ανεξαρτησία: Η μεταμόρφωση της υφαντικής σε δημιουργική δύναμη

Η Αριστέα Ξυλούρη αποτελεί εμβληματική μορφή του ιστορικού κύκλου της υφαντικής των Ανωγείων – ενός κύκλου που ξεκινά δυναμικά μεταπολεμικά, με γυναίκες που μετατρέπουν τον αργαλειό από εργαλείο της προίκας σε μέσο επιβίωσης, παραγωγής και κοινωνικής ισοτιμίας. Γεννημένη και μεγαλωμένη στα Ανώγεια, η Αριστέα έζησε από νωρίς την απώλεια του πατέρα της κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής. Μέσα από τις δυσκολίες και τις στερήσεις εκείνης της εποχής, πήρε τη ζωή στα χέρια της με πείσμα, αξιοπρέπεια και δημιουργικότητα. Μαζί με τον σύζυγό της, Δημήτρη Ξυλούρη, ίδρυσαν ένα από τα σημαντικότερα υφαντουργεία της Κρήτης – μια πλήρως ανεπτυγμένη βιοτεχνική μονάδα που λειτούργησε  έως και τη δεκαετία του 1990. Το υφαντουργείο αυτό απασχόλησε σημαντικό αριθμό γυναικών από τα Ανώγεια και την ευρύτερη περιοχή του Ψηλορείτη, δίνοντας νέα πνοή στην τοπική υφαντική παράδοση και συμβάλλοντας καθοριστικά στην οικονομική ζωή του τόπου, ειδικά σε σύνδεση με την άνθηση του τουρισμού. Η Αριστέα υπήρξε από τις βαθύτερες γνώστριες του κύκλου του μαλλιού – από την πρώτη ύλη και τη βαφή, μέχρι την οργάνωση της παραγωγής και τη διάθεση των υφαντών. Δεν ήταν απλώς τεχνίτρια, αλλά και φορέας οράματος και πράξης, εμψυχώτρια ενός κύκλου γυναικείας εργασίας και συλλογικής δημιουργίας. Μέχρι σήμερα, συνεχίζει να υφαίνει, κουβαλώντας στα χέρια της την εμπειρία και την επιμονή μιας ολόκληρης εποχής.